[Trader Foundation Series] Futures & Options 101: คู่มือรอดชีวิตสำหรับมือใหม่ (ที่ไม่อยากล้างพอร์ตในปีแรก)

1. แกะรอยความแตกต่าง: Futures & Options (F&O) ไม่ใช่หุ้น!

ก่อนที่เราจะไปลงลึกในกลยุทธ์เราต้องเข้าใจก่อนว่าโครงสร้างของ F&O นั้นแตกต่างจากการซื้อขายหุ้นอย่างไร เพราะถ้าคุณนำ Mindset การซื้อขายหุ้นมาใช้ในตลาดนี้คุณมีโอกาสจะแพ้สูงมาก

คุณสมบัติ	การลงทุนในหุ้น (Stock)	Futures & Options (F&O)	ความหมายต่อเทรดเดอร์
สินทรัพย์หลัก	ความเป็นเจ้าของบริษัท	สัญญา (Contract) ที่อ้างอิงกับราคาสินทรัพย์อื่น	คุณกำลังเทรดบนความคาดหวัง ไม่ใช่ความเป็นเจ้าของ
การทำกำไร	เน้นขา "ขึ้น" เป็นหลัก	ทำกำไรได้ทั้งขา "ขึ้น" (Long) และขา "ลง" (Short)	ต้องมีมุมมองที่เป็นกลาง (Neutral) เตรียมพร้อมเสมอ
อายุสัญญา	ไม่มีวันหมดอายุ (ถือได้ตลอดไป)	มี วันหมดอายุ (Expiration Date) ชัดเจน	เวลาคือต้นทุนสำคัญ (โดยเฉพาะ Options) ต้องมีจังหวะเวลาที่แม่นยำ
มูลค่าต่อจุด	ขึ้นอยู่กับราคาหุ้นต่อหน่วย	มี Tick Value และ Contract Size กำหนดแน่นอน	การเคลื่อนไหวเล็กน้อย (1 จุด) มีผลกระทบต่อกำไร/ขาดทุนมหาศาล

 

หัวใจสำคัญที่เปลี่ยนเกม:

• Time is Enemy: ในตลาด F&O โดยเฉพาะ Options, เวลาคือศัตรู เพราะมูลค่าของสัญญาจะลดลงเรื่อยๆ เมื่อเข้าใกล้วันหมดอายุ (Time Decay)
• The Power of Short: ความสามารถในการทำกำไรจากขาลงโดยไม่ต้องมีสินทรัพย์อยู่ในมือ ทำให้คุณสามารถป้องกันความเสี่ยง (Hedging) หรือเก็งกำไรได้ตลอดเวลา

 

2. Leverage & Margin: กรณีศึกษาเปรียบเทียบด้วยตัวเลขจริง

นี่คือส่วนที่สำคัญที่สุด เพราะนี่คือสาเหตุที่คนส่วนใหญ่ล้มเหลว: พวกเขาไม่เข้าใจกลไกของ Leverage และ Margin อย่างละเอียด

2.1 เข้าใจ "Leverage" ผ่านตัวเลข

สมมติว่าคุณต้องการควบคุมสินทรัพย์อ้างอิงที่มีมูลค่า 200,000 บาท (เช่น SET50 Index Futures 1 สัญญา)

 

รายละเอียด	การซื้อขายหุ้น (Stock)	การซื้อขาย Futures
เงินลงทุนที่ต้องใช้ (Capital Used)	200,000 บาท	20,000 บาท (สมมติ Initial Margin 10%)
อัตราทด (Leverage)	1:1	10:1
สถานการณ์ที่ 1: ตลาดขึ้น 1%	กำไร 2,000 บาท (1% ของ 200,000)	กำไร 2,000 บาท
ผลตอบแทนต่อเงินทุนที่ใช้	1%	10% ($2,000 / 20,000$)
สถานการณ์ที่ 2: ตลาดลง 1%	ขาดทุน 2,000 บาท	ขาดทุน 2,000 บาท
ผลขาดทุนต่อเงินทุนที่ใช้	-1%	-10%

หมายเหตุ: กำไร/ขาดทุนในบทความนี้ ยังไม่ได้รวมค่าธรรมเนียมและค่าใช้จ่ายอื่นๆ

 

บทสรุปจากตาราง: Leverage ไม่ได้เปลี่ยนจำนวนกำไร/ขาดทุนจริง แต่มันเปลี่ยน "อัตราผลตอบแทน/ขาดทุน" ต่อเงินทุนที่คุณใช้ไป นั่นหมายความว่า การผิดพลาดเพียงเล็กน้อยในตลาด F&O สามารถทำให้คุณสูญเสียเงินทุนตั้งต้นไปอย่างรวดเร็วกว่าตลาดหุ้น 10 เท่า

 

2.2 Margin Call: เสียงระฆังเตือนมรณะ

Margin ในระบบ F&O แบ่งได้เป็นสองระดับ:

1. Initial Margin (IM): เงินประกันขั้นต่ำที่คุณต้องวางเพื่อเปิดสัญญา
2. Maintenance Margin (MM): ระดับเงินทุนขั้นต่ำที่ต้องเหลืออยู่ในพอร์ต

 

ถ้าตลาดเคลื่อนไหวสวนทาง จนเงินทุนในบัญชีของคุณลดลง ต่ำกว่าระดับ MM โบรกเกอร์จะแจ้ง Margin Call คือการแจ้งให้คุณเติมเงินเข้าไปเพื่อให้เงินกลับมาที่ระดับ IM ภายในเวลาที่กำหนด หรือหากไม่ต้องการเติมก็ต้องปิดสถานะ

ความจริงที่ต้องรู้: หากคุณไม่เติมเงิน หรือราคาเคลื่อนไหวสวนทางต่อไป เงินในบัญชีอาจติดลบ และคุณยังต้องรับผิดชอบส่วนที่ติดลบนั้นทั้งหมด ในฐานะเทรดเดอร์มืออาชีพเราไม่ควรให้บัญชีเข้าใกล้ระดับ MM เลยแม้แต่น้อย เพราะนั่นแสดงว่าเราบริหาร Position Sizing ผิดพลาดตั้งแต่ต้น

 

3. The Short Trap: ทำกำไรขาลงอย่างนักรบผู้ระวังหลัง

ความสามารถในการทำกำไรจากขาลง (Short Position) คือความได้เปรียบทางกลยุทธ์ที่สำคัญ แต่ก็มีกับดักทางจิตวิทยาที่ใหญ่หลวงที่สุด

 

3.1 การ Short: อาวุธที่ต้องใช้สติ

การ Short ใน Futures คือการ ขายสัญญา โดยคาดการณ์ว่าราคาในอนาคตจะต่ำลง และเราจะซื้อคืนเพื่อปิดสถานะและรับส่วนต่างกำไร

• Case Study (นักรบผู้ไม่ประมาท):
• คุณ เห็นสัญญาณทางเทคนิคว่า SET50 Index กำลังจะเข้าสู่ช่วงพักตัวหลังขึ้นแรง
• คุณ ตัดสินใจ Short Futures 1 สัญญาที่ 1,000 จุด โดยตั้ง Stop Loss ไว้ที่ 1,005 จุดทันที (ยอมขาดทุน 5 จุด)
• ดัชนีลงไป 980 จุดคุณTake Profit ปิดสถานะ
• ข้อดี: คุณทำกำไรจากช่วงขาลงได้ ซึ่งเป็นไปไม่ได้ในตลาดหุ้นทั่วไป

 

3.2 ความเสี่ยงไร้ขีดจำกัด (The Unlimited Loss)

ในสถานะ Short นั้น กำไรสูงสุดของคุณมีจำกัด (เมื่อราคาวิ่งลงไปจนถึง 0) แต่การขาดทุนสูงสุดนั้น ไม่มีจำกัด เพราะราคาทางทฤษฎีสามารถขึ้นไปได้เรื่อยๆ (เช่น 1,000 -> 2,000 -> 5,000 จุด)

มุมมองของผู้เชี่ยวชาญ: เมื่อคุณเปิดสถานะ Short คุณ กำลังยืนอยู่บนหน้าผาชัน หากเกิดข่าวดีที่ไม่คาดฝัน ตลาดจะพุ่งสวนทางอย่างรุนแรง (Short Squeeze) นี่คือเหตุผลว่าทำไมการเทรด Short จึงจำเป็นต้องมีวินัย Stop Loss ที่เคร่งครัดกว่าการเทรด Long เป็นเท่าตัว

 

4. แบบทดสอบความเข้าใจ & เฉลยเชิงกลยุทธ์: Position Sizing

ก่อนที่เราจะไปต่อในบทเรียนหน้าคุณต้องพิสูจน์ให้ได้ว่าคุณเข้าใจเรื่อง Margin และการบริหารความเสี่ยงแล้วจริง ๆ นี่คือแบบทดสอบที่สำคัญที่สุดในการเริ่มต้น

 

โจทย์:

หาก คุณ มี พอร์ตลงทุนรวม 100,000 บาท และต้องการเป็นเทรดเดอร์ที่ปลอดภัยที่สุด โดยตั้งกฎเหล็กไว้ว่า "Margin ที่ใช้ต้องไม่เกิน 20% ของพอร์ตทั้งหมด"

คำถาม: คุณสามารถเปิดสัญญา SET50 Index Futures ได้สูงสุดกี่สัญญา?

(สมมติฐาน: Initial Margin (IM) ของ SET50 Futures คือ 16,000 บาท/สัญญา)

 

เฉลย:

ขั้นตอนที่ 1: กำหนดเงินทุนสูงสุดที่ยอมให้ใช้เป็น Margin

นี่คือขีดจำกัดด้านความเสี่ยงของคุณ:

Max IM = พอร์ตลงทุนรวม × 20%

Max IM = 100,000  บาท × 0.20 = 20,000 บาท

 

ขั้นตอนที่ 2: คำนวณจำนวนสัญญาที่เปิดได้

นี่คือการหาจำนวนสัญญาที่คุณ "จ่ายไหว" ภายใต้กฎความเสี่ยง:

จำนวนสัญญาที่เปิดได้ = Max IMIM ต่อสัญญา

จำนวนสัญญาที่เปิดได้ = 20,000 บาท 16,000 บาท/สัญญา

จำนวนสัญญาที่เปิดได้ = 1.25 สัญญา

 

ผลลัพธ์: จำนวนสัญญาที่เหมาะสมที่สุด คือ 1 สัญญา

เนื่องจากเราไม่สามารถเทรดเศษสัญญาได้ และหลักการบริหารความเสี่ยงคือการ "ปัดลงเสมอ" เพื่อรักษาความปลอดภัย

 

บทวิเคราะห์ผลลัพธ์ (ทำไม 1 สัญญาถึงปลอดภัยที่สุด)

รายละเอียด	ตัวเลขที่ได้	บทวิเคราะห์เชิงกลยุทธ์
จำนวนสัญญาที่เทรดสูงสุด	1 สัญญา	นี่คือ Position Sizing ที่ถูกต้องตามกฎของคุณ
Margin ที่ใช้จริง (IM)	16,000 บาท	ใช้เพียง 16% ของพอร์ต (ต่ำกว่าขีดจำกัด)
เงินทุนสำรอง (Free Cash)	84,000 บาท	เงินก้อนนี้คือ "เบาะรองรับ" ที่จะช่วยให้ คุณ อยู่รอดในทุก Drawdown (ขาดทุนต่อเนื่อง) โดยไม่ต้องกลัว Margin Call

 

นี่คือวิธีการเทรดแบบมืออาชีพ: การยอมจำกัดตัวเองในการใช้ Leverage ในช่วงเริ่มต้น คือการให้โอกาสตัวเองได้หายใจ และมีโอกาสครั้งที่สองในการแก้ไขข้อผิดพลาดในตลาดที่มีความผันผวนสูง

 

แหล่งข้อมูลอ้างอิง และศึกษาเพิ่มเติม

บริษัท ตลาดสัญญาซื้อขายล่วงหน้า (ประเทศไทย) จำกัด (มหาชน) - TFEX

• หลักเกณฑ์หลักประกัน (Margin): ข้อมูลอย่างเป็นทางการเกี่ยวกับ Initial Margin, Maintenance Margin และ Force Close Margin (FM)
• ลิงก์: https://www.tfex.co.th/th/market-data/news-and-notice/margin
• ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับอนุพันธ์: แหล่งข้อมูลศึกษาโครงสร้างและกลไกของ F&O อย่างละเอียด
• ลิงก์: https://www.tfex.co.th/th/education/knowledge/article/416-initial-margin

 

ลงทุน TFEX เข้าถึงโอกาสทำกำไรในตลาดอนุพันธ์ได้อย่างง่ายดายแค่ปลายนิ้ว

เพียงแค่เปิดบัญชีกับ InnovestX และ Activate บัญชี TFEX

1. เปิดบัญชี InnovestX 👉 https://innovestx.onelink.me/23if/2jlpsi7b
2. Activate TFEX: อ่านขั้นตอนการเปิดใช้บริการ 👉 https://www.innovestx.co.th/products/derivatives/product-tfex

⚠️ คำเตือน: ผู้ลงทุนควรทำความเข้าใจลักษณะสินค้า เงื่อนไขผลตอบแทน และความเสี่ยงก่อนตัดสินใจลงทุนการซื้อขายฟิวเจอร์สและออปชั่น มีความเสี่ยงสูงที่อาจก่อนให้เกิดผลขาดทุนอย่างมีนัยสำคัญจังไม่เหมาะสมกับบุคคลทุกคน ก่อนตัดสินใจซื้อขายฟิวเจอร์สและออปชั่น ท่านควรพิจารณาถึงฐานะทางการเงินวัตถุประสงค์การลงทุน ตลอดจนความเสี่ยงที่สามารถยอมรับได้อย่างรอบคอบเนื่องจากมีความเป็นไปได้ที่ท่านอาจสุญเสียเงินลงทุนมากกว่าเงินลงทุนเริ่มแรก